امروزه بسیاری از افراد برای فروش کالاهای خود و یا تجارت از ابزارهای تبلیغاتی استفاده می‌کنند. بیلبورد، تراکت، توزیع سی‌دی و ... همگی جزء ابزارهایی است که در سطح جامعه برای فروش کالا استفاده میشود. اما در ایران مهم‌ترین ابزار برای تبلیغات، رسانه ملی و صدا و سیماست. رادیو و به‌ویژه تلویزیون به دلیل اینکه مخاطب بسیار بالایی دارد بیشتر مورد توجه افرادی قرارگرفته که به دنبال تجارت و ارائه خدمات هستند.
به گزارش دانا، انواع آگهی در قراردادهای سازمان صداوسیما شامل «گزارش آگهی» (رپورتاژ)، «حک آرم»، «دعوت به تماشا»، «زیرنویس»، «بین برنامه» و «بعد از برنامه» است که صداوسیما مقررات بسیار مفصلی هم درباره نوع نشان‌دادن آنها دارد.
هر برنامه در رادیو و تلویزیون دارای یک «طبقه» است که هزینه تبلیغات نیز با توجه به همین طبقه در هر برنامه مشخص میشود. هزینه پیام‌های بازرگانی بر اساس قیمت پایه هر ثانیه در هر طبقه و ضریب ماه‌های سال، مشخص میشود. مثلا در شبکه اول سیما، در مهر ۹۲، برنامه ساعت هفت صبح دارای طبقه ۲۰ است و برنامه ترکیبی ساعت ۱۶:۴۵، دارای طبقه ۱۷ است.
در انتهای هر سال، اداره کل بازرگانی صداوسیما قیمت پایه هر ثانیه آگهی در هر طبقه را برای سال بعد مشخص می‌کند. این قیمت پایه در هر ماه از سال، به جز فروردین، درصدی نیز افزایش می‌یابد که بیشترین آن مربوط به ماه اسفند با ۶۰ درصد افزایش قیمت پایه آگهی نسبت به فروردین‌ماه است.
هر ثانیه آگهی در تلویزیون ایران در طبقه یک، دو هزار تومان و در طبقه ۳۵ که بالاترین طبقه آگهی‌هاست، یک میلیون و ۸۰ هزار تومان قیمت دارد. البته برای برخی از برنامه‌های بسیار پرمخاطب، به آخرین طبقه، درصدی هم اضافه میشود.
این روزها، گران‌ترین آگهی به برنامه ورزشی ۹۰ تعلق دارد که هر ثانیه آن هشت میلیون و ۱۴۳ هزار و ۲۰۰ تومان قیمت دارد.
در هر دو نوع قرارداد یک و دو که در اداره کل بازرگانی وجود دارد، هزینه هر ثانیه رپورتاژ در یک برنامه بین ۶۰ تا ۷۰ درصد نرخ طبقه آن برنامه است. قیمت هر ثانیه حک آرم شرکت‌ها در یک برنامه ۵۰ درصد نرخ طبقه آن است. قیمت دعوت به تماشای برنامه‌ها بسته به قبل، بین یا بعد برنامه متفاوت است و بین ۸۰ درصد تا دو برابر نرخ طبقه برنامه‌هاست. نرخ هر ثانیه زیرنویس در یک برنامه به اندازه نرخ طبقه همان برنامه است. قیمت آگهی‌های بین برنامه، بین یک و نیم تا دو برابر نرخ طبقه همان برنامه است.
البته در اینجا موضوع دیگری نیز قابل توجه است و آن هم پخش برخی تبلیغات مضر است.
هر چند که اصل یکصد و هفتاد و پنجم قانون اساسی می‌گوید که در رسانههای گروهی (رادیو و تلویزیون) آزادی انتشارات و تبلیغات طبق موازین اسلامی باید تأمین شود اما قرار هم نیست تبلیغاتی که برای جامعه مضر است پخش شود.
سال‌هاست که صداوسیما با انتقاد مشابهی درباره مضر بودن برخی کالاهایی که تبلیغ می‌کند مواجه است. تبلیغاتی که اگر این سازمان بخواهد از آن چشم بپوشد باید فقط در بخش سیما از روزی 1 میلیارد تومان خداحافظی کند. از دیدگاه تبلیغات، کودکان طعمه‌هایی عالی به شمار می‌روند. آنها زیاد تلویزیون نگاه می‌کنند، پول توجیبی زیادی خرج می‌کنند، با مادر‌هایشان به خرید می‌روند و برای خرید آخرین تولید خوراکی و یا دیگر اقلامی که دوست دارند، آنها را تحت فشار می‌گذارند. در اروپا به تدریج قوانین منع تبلیغات برای کودکان فراگیر میشود. مخالفان ادعا می‌کنند که کودکان هنوز تجربه لازم برای تمیز تبلیغات از برنامه‌سازی واقعی را ندارند.
«لارم مارن» مشاور عالی وزارت فرهنگ و سوئد می‌گوید: کودکان توان درک موضوع تبلیغات را ندارند و تبلیغات‌چی‌ها نیز از کودکی و ناپختگی آنها سوءاستفاده می‌کنند.
آمارها می‌گوید ۷۰ درصد کودکان از تبلیغات در نحوه رفتار خوب تاثیر می‌گیرند. ۶۰ درصد والدین از تمایل کودک به خرید اجناس تبلیغ‌شده سخن گفته‌اند.
قیمت هر ثانیه تبلیغ در تلویزیون چقدر است؟